Foo Fighters'ın Evrimi

Foo Fighters'ın yeni albümü "Concrete and Gold"'u az önce dinledim. Yılların rock grubu bu albümde; Adele, Sia gibi son dönemin ünlü pop müzisyenlerinin yapımcısı Greg Krustin'le çalışmış, buna rağmen ortaya yine ezber bozmayan(!) bir FF albümü çıkmış. 90'lardan bu yana bir şekilde gündemde kalmayı başaran grubun kuruluş öyküsünden kısaca bahsedip yeni albümle ilgili genel izlenimlerimi paylaşmak istiyorum.

                   

1992: Saturday Night Live -  Nirvana Gitar&Vokal: Kurt Cobain / Bas Gitar: Krist Novoselic / Bateri: Dave Grohl

Grubun kurucusu Grohl yıllar içerisinde farklı evrelerden geçerek popüler kültürdeki yerini sağlamlaştırdı. Onu son dönemde temsil ettiği tarzın popüler kültürdeki temsilcisi olarak takip etmeye alıştık. Bir Hollywood müzikalinde karanlıklar lordu rolünde, bir belgeselde yönetmen koltuğunda ve TV'de "Kırılan bacağına rağmen sahne şovuna devam eden tuhaf müzisyen" başlıklı haberlerde gördük. 

2015: Sahneden atlayıp ayağını kıran Dave Grohl tıbbi müdahale sornası konsere devam ediyor. 

Elektronik müziğin tahtını giderek sağlamlaştırdığı, müzikte notaların geri plana itilip ritmin ön plana geçtiği son yıllarda, rock elçisi rolüne bürünen Dave Grohl'ün, bir yandan temsil ettiği müzik türünün köklerine bağlı kalıp diğer yandan popüleritesini koruma çabası takdire şayan. Gelin bunu nasıl yapıyor kısaca göz atalım.

Hikayeye 1994'ten başlamak yerinde olur. Dönemin popüler grunge grubu Nirvana'nın bateristi Grohl, Kurt Cobain'in intiharı sonrası grubun dağılmasıyla kendi rotasını çizmeye karar verdi. Her ne kadar Cobain ve Grohl'ün aralarının pek iyi olmadığı söylense de, grup arkadaşının ölümünden oldukça etkilenen Grohl, bu beklenmedik kaybın etkisini hafifletmek için amatör bir müzik projesine başladı. Yıllardır biriktirdiği tamamı kendine ait parçalara tüm enstrümanları kendi çalarak eşlik ettiği bir albüm kaydetti. Tek kişilik bir albüm olmasına rağmen Grohl'un ismi kayıtta geçmiyordu, hatta tek kişiye ait izlenimi vermemesi için çoğul eki içeren bir ismi, Foo Fighters'ı seçtiğini söylüyordu. Bu ismin hikayesine az sonra değineceğim. 1994'te bu amatör kayıttan kopyalanan 100 kaseti  çevresine dağıttı.

Aşağıdaki resimde bu kasetlerden biri görünüyor... Bir röportajında "Kasetleri herkese dağıtıyordum, bir çocuğun yanıma gelip Nirvana hayranı olduğunu söylemesi kaseti kapması için yeterliydi" diyor.

1994: İlk albüm

Kayıtlar kısa sürede elden ele yayılıp radyolarda çalınmaya başlandı. Hatta ilk olarak Pearl Jam'den Eddie Vedder'ın sunduğu radyo şovunda çalınan "Exhausted" yapımcıların dikkatini çekti, ardından albüm teklifleri yağmaya başladı.

  

1994:  Dave Grohl, yeni albümü yayınlanana kadar Tom Petty'nin grubunda davul çalıyor hatta kısa bir turneye çıkıyorlar. Videoda Tom Petty and Heart Breakers'la birlikte Saturday Night Live'da görüyoruz.

Sözün kısası müzik çevrelerinde beğenilen amatör kayıttaki parçaların tekrar ancak bu sefer daha profesyonelce kaydedilmesi için yeni ticari anlaşmalar yapılıp, gruba yeni elemanlar eklendi. Grohl de bagetlerini bir kenara bırakıp gitarını aldı ve mikrofona geçti ve kayıt tamamlandı. Grupla aynı ismi taşıyan albüm kendine has tarzıyla ses getirdi, ABD'de bir milyondan çok sattı.

1995: İlk ticari albüm. İlk albümdeki bazı şarkılar uçurulmuş.

Olası Sabah Manşeti: İşte O Silah.

Albümün o dönemdeki bilinirliğinin bir kısmının da Dave Grohl'un, 90'ların en sansasyonel grubu Nirvana'ın eski bir üyesi olmasına bağlı olduğunu düşünüyorum. Kurt Cobain'in ölümünün yarattığı şok dalgası henüz yatışmadan albümün yayınlanması da Nirvana popülerliğinden yararlanma çabası olarak görülebilir belki. Ayrıca ilk albümün kapağındaki uzay tabancası da, Cobain'in intiharını anımsattığı savıyla bazı yazarlar tarafından eleştirilmiş.

Gerek albüm kapaklarında gerek şarkı sözlerinde bilim kurgu kültürüne, gökyüzüne sıkça atıfta bulunulduğu söylenebilir. İsmi uçan daireler olan bir gruptan beklenen şeyler bunlar.

Gelelim "Foo Fighters" isminin hikayesine. Bu  günümüzde UFO olarak bilinen, ikinci dünya savaşı zamanında ne idüğü belirlenemeyen, muhtemelen düşman ülkelerin savaş aracı olduğu sanılan, hava taşıtları için kullanılan bir isim. Toplumun anlamlandıramadığı muhtemelen zarar görmekten korktuğu ve dışladığı bir yabancı savaşçı... Barındırdığı anlam açısından, ana akımdan ayrılan, topluma yabancılaşmış diyebileceğimiz grunge geleneğine uygun bir isim ancak fighters=savaşçılar kısmıyla karamsar ve ümitsiz grunge'dan ayrılan mücadeleci bir yanı da var. Dave Grohl, yeni grubuna "Foo Fighters" ismini seçerken yeni tarzının grunge'dan farklı bir yerde olacağını söylemek istemiştir belki de. Kendisi bir röportajında, o dönemde bolca okuduğu, UFO'ları konu alan kitaplardan esinlenerek bu ismi seçtiğini söylemiş, "Şimdi olsaydı daha uygun bir isim veriridim" diye eklemiş. Olan olmuş zaten o sen olsan bari diyorum. Bence şukela bir isim... Neyse.


Müzik eleştirmenleri ilk Foo Fighters albümündeki müzik tarzı için post grunge - alternatif rock'ı uygun görmüşler. Karşılaştıracak olursak Nirvana'daki melankolik hava dağılmış, biraz mizahi, rahat, umursamaz ve daha güçlü bir sound (bu zımbırtıyı da kullanmayı hiç sevmem ama ses tam karşılamıyor gibi anlamı) gelmiş. Özellikle This is a Call gibi grunge tarzında pek rastlamadığımız neşeli diyebileceğimiz şarkılar, Big Me'nin lise mezuniyet şarkılarını andıran iyimserliği ve Mentos reklamına göz kırpan klibi de Foo Fighters'ın farklı bir tarza evrildiğini, Nirvana'nın ekmeğini yemek gibi bir niyetinin olmadığını gösteren şeyler. Ancak aynı albümden "I'll Stick Around" buram buram Nirvana kokuyor.

1996: İkinci klip "Big Me"'ye çekiliyor. Sürekli gülümseyen insanlar ve her derdin devası Footos.

Şimdilik burada durayım. Diğer yazıda son albümle ilgili görüşlerimi belirteceğim.

Kaynaklar:
http://www.fooarchive.com/features/knov09.htm
https://www.discogs.com/Foo-Fighters-Foo-Fighters-Rough-Mixes/release/6388352
http://www.clashmusic.com/news/foo-fighters-on-their-band-name
https://pitchfork.com/reviews/albums/foo-fighters-concrete-and-gold/